Cukrzyca - wszystko o chorobie i leczeniu

Cukrzyca to problem dotykający coraz większej części ludzkiej populacji. Określana jest mianem choroby cywilizacyjnej. Jest to poważna choroba wymagająca opieki lekarskiej i odpowiedniego leczenia. Nieleczona cukrzyca może prowadzić do powikłań nie tylko pogarszających jakość codziennego życia, ale i będących zagrożeniem życia. 
 

Cukrzyca to choroba metaboliczna polegająca na zaburzeniu przemiany węglowodanów w organizmie. Węglowodany czyli cukry to nieodłączny element diety. Najważniejszym z cukrów z punktu widzenia fizjologii ludzkiego ciała jest glukoza. U zdrowego człowieka za prawidłowy przebieg procesów związanych z prawidłową gospodarką cukrami odpowiada hormon zwany insuliną. Produkowany jest on przez trzustkę. Insulina działa na receptory, które znajdują się w tkankach obwodowych ciała, powodując, że komórki organizmu wychwytują więcej glukozy z krwi. Spada stężenie glukozy w krwiobiegu i nasila się zużycie tego cukru w procesach zachodzących wewnątrz komórek. Jednocześnie dzięki insulinie zahamowana zostaje transformacja tłuszczów i białek do glukozy. Cukrzyca rozwija się gdy insulina nie działa prawidłowo lub jest jej za mało, co prowadzi do nadmiaru glukozy we krwi czyli hiperglikemii.
 

Wyróżnia się dwa rodzaje cukrzycy, a mianowicie cukrzycę typu I i typu II. Cukrzyca typu I jest inaczej zwana insulinozależną i stanowi około 10% przypadków cukrzycy. Zaczyna się zazwyczaj nagle. Pierwsze objawy pojawiają się już u dzieci i młodzieży, choć zdarzają się i przypadki dopiero po 60 roku życia. Ten typ cukrzycy polega na tym, że organizm chorego atakuje sam siebie poprzez wytwarzanie przeciwciał, które niszczą komórki trzustki produkujące insulinę. Prowadzi to to dużych niedoborów insuliny i konieczne jest jej podawanie. Z kolei cukrzyca typu II jest insulinoniezależna. Ten typ stanowi aż 90% wszystkich przypadków cukrzycy. Zaczyna się łagodnie ze względu na długotrwały rozwój choroby. Jest to zespół zaburzeń mających zróżnicowane przyczyny. Zazwyczaj polegają one na wzroście insulinooporności. Oznacza to, że zmniejsza się wrażliwość tkanek na insulinę co powoduje jej względny niedobór. Trzustka nadal ją produkuje, ale przez insulinooporność jej poziom jest zbyt niski, by uzyskać efekt fizjologiczny. Trzustka produkuje więc coraz więcej hormonu, ale po pewnym czasie jej możliwości się wyczerpują. Struktury trzustkowe produkujące hormon ulegają uszkodzeniu i przestają go produkować. Leczenie insuliną jest więc konieczne dopiero w zaawansowanej postaci choroby. U kobiet w ciąży może się pojawić cukrzyca ciężarnych. W większości objawy ustępują po porodzie, ale jest to niebezpieczna choroba ze względu na możliwość groźnych powikłań.
 

Objawy obu rodzajów cukrzycy są bardzo podobne. Różnica jest taka, że w cukrzycy typu I występują gwałtownie i są jednoznaczne, a cukrzyca typu II rozwija się skrycie i jej początek nie jest tak wyraźny. Do objawów cukrzycy zaliczamy:

Cukrzycę diagnozuje się poprzez wykonanie pomiarów stężenia glukozy we krwi. Pomiar musi być wykonany z krwi pobranej z żyły, nie glukometrem. Jeśli wynik pomiaru jest zły, wykonuje się dodatkowo test obciążenia glukozą, podczas którego dokonuje się pomiarów u pacjenta po wypiciu przez niego roztworu czystej glukozy. Pacjenci ze zdiagnozowaną chorobą poddawani są leczeniu, które zależy od tego na jaki rodzaj cukrzycy cierpią. W cukrzycy typu pierwszego jedynym sposobem leczenia jest podawanie insuliny do końca życia. Insulina jest hormonem białkowym, więc po połknięciu zostałaby strawiona i nie zdążyłaby przedostać się do krwi. Podawana jest więc w zastrzykach podskórnych lub za pomocą pomp insulinowych. Obecnie dostępne są różne rodzaje insulin. Różnią się one czasem działania i osiągania najwyższego stężenia w surowicy. Szybko działające hormony zaczynają być skuteczne już po 15 minutach od podania, a najwyższy poziom osiągają po 1-2 godzinach. Insuliny o średniej szybkości działają po 2-4 godzinach od podania, a szczyt możliwości przypada po 4-6 godzinach, ustępując po nawet 16 godzinach. Insuliny działające najdłużej dają efekty po 10 godzinach, a przestają funkcjonować po nawet 20. Dostępne są również insuliny bezszczytowe, których działanie rozpoczyna się po ok. 2 godzinach od podania i trwa nawet całą dobę. Obecność tylu różnych rodzajów insulin daje możliwość doboru terapii do trybu życia chorego i jego potrzeb. W II typie cukrzycy leczenie insuliną wdraża się dopiero w zaawansowanych stadiach choroby. Przede wszystkim leczenie tego typu cukrzycy polega na zmianie stylu życia, diety, masy ciała i ilości ruchu. Jeśli te zmiany nic nie dają to rozpoczyna się leczenie farmakologiczne w postaci doustnych leków przeciwcukrzycowych. Są to dwa rodzaje leków, a mianowicie leki, które pobudzają wydzielanie insuliny oraz leki, które zmniejszają stężenie glukozy we krwi. Dobranie leku zależy od tego czy pacjent ma insulinooporność, czy niedobór hormonu. Leki z różnych grup można ze sobą łączyć dla lepszej kontroli glikemii. Insulinę wprowadza się gdy przestają być skuteczne. Wśród alternatywnych nowoczesnych metod leczenia cukrzycy jest przeszczep trzustki, najczęściej razem z nerką u pacjentów, u których choroba spowodowała niewydolność nerek. Można również przeszczepiać same wyspy trzustkowe odpowiedzialne za produkcję hormonów, ale po pewnym czasie ich komórki słabną i przeszczep trzeba ponawiać. Apteki internetowe oferują sprawdzone leki na cukrzycę.
 

Dieta w leczeniu cukrzycy zarówno I jak i II typu odgrywa ogromną rolę. W trakcie leczenia insuliną ze stałym schematem podawania, chorzy powinni spożywać co najmniej 5 posiłków dziennie. Posiłki powinny mieć odpowiednią, z góry ustaloną kaloryczność oraz odpowiedni stosunek białek, cukrów i tłuszczów. 50-60% zapotrzebowania dziennego powinny stanowić węglowodany, ponieważ to główne źródło energii. Jednak należy jeść głównie węglowodany złożone obecne w produktach pełnoziarnistych. Cukry proste natomiast należy wykluczyć. Białka powinny stanowić przynajmniej 15% dziennego zapotrzebowania i powinny to być przede wszystkim białka zwierzęce, ponieważ zawierają wszystkie rodzaje potrzebnych aminokwasów, których nie mają białka roślinne. Natomiast należy ograniczyć do 30% spożycie tłuszczów. Tłuszcze nasycone zaś nie powinny przekraczać 10%. W przypadku cukrzycy typu II wprowadza się dietę redukującą tkankę tłuszczową, ponieważ otyłość, zwłaszcza brzuszna jest najważniejszym czynnikiem ryzyka rozwoju cukrzycy. Szacuje się, że nawet 75% osób z rozpoznaniem cukrzycy typu II jest otyłych. Zmniejszenie masy ciała o 5-10% powoduje, że poprawia się metabolizm węglowodanów oraz tłuszczów.
Bardzo ważny w leczeniu cukrzycy jest również wysiłek fizyczny. Może on jednak powodować znaczne spadki poziomu cukru, a to może prowadzić nawet do śpiączki. Ćwiczenia muszą być więc odpowiednio zaplanowane. Przed wysiłkiem należy spożyć większą ilość węglowodanów w zależności od planowanego natężenia wysiłku oraz zmniejszyć dawkę insuliny. Ruch jest konieczny u każdego człowieka. Jego brak jest również istotnym czynnikiem ryzyka rozwoju cukrzycy. Informacje o chorobie to również nieodłączny element terapii. Zrozumienie choroby i umiejętność modyfikacji dawek leków na cukrzycę w zależności od stylu życia czy diety ma ogromny wpływ na opóźnienie rozwoju powikłań pogarszających znacząco jakość życia. Mawia się, że „kto więcej wie o cukrzycy, ten dłużej żyje”.

Artykuł ma charakter informacyjny. Pamiętaj, aby diagnozę i leczenie tego problemu zdrowotnego skonsultować z lekarzem.
Źródła:
https://portal.abczdrowie.pl/leczenie-cukrzycy,                    
http://zdrowie.gazeta.pl/Zdrowie/7,145744,18036187,Cukrzyca__typy__objawy__leczenie_i_dieta.html